Malum bu aralar İnci'nin alttaki 2 süt dişinin kendini göstermesi nedeniyle konumuz bebeklerin diş gelişimi üzerinde yoğunlaştı. Hem benim merak ettiğim, hem de olası merak edilen soruları bir diş hekimine danışmak istedim. Bu konuda en güzel ve güvenilir bilgileri aynı zamanda en yakın aile dostlarımızdan biri olan Dt. Emre Kaynak'tan aldım. Emre'nin bir Hacettepeli olmasının gönlümde ayrı bir yeri olduğunu da belirtmeden geçemeyeceğim. Herkes kendi okulundan mezun olanlara fazladan sempati duyar bence :) Kendisi ile yaptığım minik röportajımız :
 |
| Dt. Emre Kaynak |
S1) Bebeklerin ilk dişleri ne zaman çıkar?
Y1) Fetusun 6. haftasından itibaren süt dişleri gelişimi başlar ve süt dişlerinin dizilimi şekillenmeye başlar. Her süt dişi sonrasında gelecek daimi dişlerin öncül yapılarını da geliştirir. Doğumdan sonraki 6. ayda ilk süt dişinin sürdüğü görülür, bu diş alt süt kesici (çenenin orta hattındaki diş) diştir.
S2) Bebekte diş çıkarma açısından hangi aylar geç veya erken sayılabilir?
Y2) Doğum sonrası genellikle 24-36. aylar itibariyle tüm süt dişleri sürmüş olur. Süt dişi sürmesinde 2-3 aylık sapmalar görülebilir.
S3) Bazı bebekler neden dişli doğar? Bu durumun sakıncaları nelerdir? Ne yapmak gerekir?
Y3) Bebek dişli doğabilir veya doğum sonrası 30. güne kadar diş sürebilir. Eğer diş mobil ise veya fazla dişlerden biriyse çekilmelidir. Süt dişi ise ve çok mobil değilse bırakılabilir. Mobil dişler aspire (soluk borusuna kaçma) edilebime riski taşıdıkları için çekilmesi gerekmekterdir. Erken çıkan dişlerin yarattığı diğer bir sorun da annenin memesini travmatize ederek emzirmeyi engellemeleridir, bu durumda da çekilmeleri gerekir.
S4) Diş çıkarırken bebekte karşılaşabileceğimiz sorunlar nelerdir?
Y4) Genellikle süt dişleri herhangi bir belirti göstermeden diş etini delip sürerler. Ancak bazı çocuklarda sürmekte olan süt dişinin çevresinde kırmızılık ve şişlik gibi bölgesel beliritler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler sürmeden birkaç gün önce ortaya çıkar. Bebek aynı zamandan yerel irritasyon, ağız sulanması ve hafif ateş beliritleri gösterebilir. Diş etine çeşitli ilaçlarla ovulması, masaj yapılamasını ve bir ısırma lastiği kullandırılmasını öneririm.
Sert cisimleri ısıran bebeklerde diş etinin sertleşmesi sonucu diş sürmesinde gecikmeler olabilir. Çiğneme sırasında aşırı ağrı oluyorsa bu sert dişeti cerrahi olarak alınabilir.
Sürme kisti dediğimiz süren dişin üzerinde büyüklükleri değişebilen şişlikler oluşabilir. Bu gibi durumlarda dişin sürmesi 2-3 hafta gecikebilir. Genelde patolojik bir durum oluşturmadıkça herhangi bir tedavi önerilmez.
S5) Bebeğin diş yapısı ve diş sağlığı gibi konularda genetik etkiler söz konusu mudur?Diş gelişiminin bozukluğu hangi etkenlere bağlıdır?
Y5) Bebeğin ailesinden aldığı genetik özellikleri dişlerin sağlığını, dizilimini, yapısını ve şeklini etkiler. Gelişimsel bozukluklarla ilgili diğer etkenler; kimyasalların sindirimi (tetrasiklin, talidomid, polikrolinatlı bifeniller ve dioksin gibi aromatik hidrokarbonlar), erken doğum/düşük doğum ağırılığı, ağır derece yetersiz beslenme, doğum öncesi kanda kalsiyum seviyesinin düşüklüğü, D vitamini eksikliği, bilirubinemi, tiroid ve paratiroid hastalıkları, annenin diyabeti, bazı viral enfeksiyonlar ve bazı metabolik hastalıklardır.
S6) Bebeğimizin ilk dişlerinin bakımını nasıl yapmalıyız?
Y6) İlk çıkan süt dişlerini beslenme sonrası temiz bir gazlı bezle silmeliyiz. Diş sayısı arttıkça küçük bir çocuk diş fırçasıyla macun sürmeden fırçalayabiliriz. Bebek fırçalamaya karşı dirense de ebeveynin fırçalamada ısrarcı olmasını ve böylece diş temizliğini rutin bir işleme dönüştürmesini öneriyorum. Bebeğin dişleri okul çağına gelene kadar ebeveynler tarafından fırçalanmalıdır. Çocuklar için önerilen diş fırçası küçük, yumuşak ve kolay tutulabilmesi için kalın saplı olmalıdır.
S7) Emzik veya biberon kullanımının bebeğin diş sağlığı ve diş gelişimi açısından zararı var mıdır?
Y7) 1-1,5 yaşına kadar damağı destekleyen biberon ve emzik kullanılabilir. Ancak en geç 1,5 yaşında biberon ve emzik kesilmediği takdirde diş dizilimi ve çene kemiği gelişimi değişime uğrayabilir. Parmak emme alışkanlığı emzik kullanımından daha fazla olumsuz etkiye sahiptir. Ayrıca biberonla beslenmede biberona şekerli gıdalar koymak erken çocukluk çağı çürüklerine neden olcaktır, böylece diş ve çene gelişimi bozukluklarının kapısı aralanmış olacaktır.
S8) Diş macunu kullanmaya hangi yaşta başlanmalıdır? Çocuklar için yapılan diş macunları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Y8) Çocuklar fırçalama sonrası diş macununu tükürmeyi öğrenene kadar florürlü macunlar ancak ebeveyn eşliğinde ve kısıtlı olarak kullanılabilir. Diş temizliği için bebeğin ve ebeveynin çok yorgun olmadığı bir zaman seçilmeli ve temizlik işlemi oyun havasında yapılmalıdır.
Teşekkürler :) Diş Hekimi Emre Kaynak
Diyetisyen Serap Orak Tufan
24 Şubat 2014
